Kruisbestuiving tussen fysieke leefomgeving en sociaal domein
We gaan in Nederland sinds 1 januari 2024 op een ándere manier om met de opgaven in het fysieke domein (de ruimte). Want sinds die datum is de Omgevingswet van kracht. Wat betekent dat voor het Integraal Sociaal Beleid (ISB) en voor jullie, onze samenwerkingspartners?
De Omgevingswet: die staat voor een flinke vereenvoudiging van het stelsel van wetgeving voor de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving. Want in deze wet zijn tientallen wetten en honderden regels gebundeld in één nieuwe wet.
Stad in balans
De Omgevingswet schrijft voor dat elke gemeente een Omgevingsvisie vaststelt. Daarin legt de gemeente haar ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving voor de lange termijn vast. De gemeente Gorinchem heeft haar omgevingsvisie ‘Stad in balans’ eind vorig jaar vastgesteld. Daarin staan drie ambities benoemd:
- gezonde groei
- gezonde inwoners
- groene stad.
Verschuiving thema
Iemke Bruseker, ISB-coördinator: “Het ISB kende tot 2024 vier thema’s: gezonde leefstijl, de leefomgeving draagt bij aan een gezonde leefstijl, meedoen en passende ondersteuning en zorg. Het is logisch om het thema ‘De leefomgeving draagt bij aan de gezondheid’ op te pakken in de omgevingsvisie. Want die gáát over de fysieke leefomgeving. Denk bijvoorbeeld aan omgaan met groen en ruimte creëren voor het uitdagen tot bewegen, spelen en ontmoeten. Het ISB richt zich daarbij wat meer op de sociale kant en welke concrete maatregelen we kunnen treffen. Dat gaan we doen vanuit de thema’s gezonde leefstijl, Betrokken Gorinchem, meedoen en passende ondersteuning en zorg.”
Kruisbestuiving
De kern van de Omgevingswet is dat ‘we’ meer integraal gaan samenwerking in de leefomgeving en samen met bepaalde vraagstukken aan de slag gaan. Opgavemanager Laura Neijenhuis is verantwoordelijk voor de Gorcumse invulling van de Omgevingswet. Iemke en Laura werken nauw samen om te zorgen dat die kruisbestuiving tussen fysiek en sociaal goed vorm krijgt. Hoe gaat dat in de praktijk uitpakken?
Meer bewegen
Laura noemt een voorbeeld: “We willen dat de Gorcumers meer gaan bewegen. Dan kijken we met die integrale blik, vanuit de omgevingsvisie, of daar wel voldoende ruimte voor is. En is die ruimte geschikt voor dat doel, meer bewegen? Zijn er bepaalde barrières? Hebben we wel voldoende fietspaden en wandelpaden? Is er genoeg groen in de buurt? Zodat mensen ook daadwerkelijk naar buiten kunnen om te bewegen?” Iemke vult aan: “Daarmee gaan we dan samen, met onze collega’s van fysiek, aan de slag. Het ISB-aandeel daarbij is onder meer welke processen we kunnen opstarten en welke acties te ondernemen. Wat kunnen we concreet doen aan gedragsbeïnvloeding, zodat mensen dan ook daadwerkelijk gebruikmaken van de ruimte die we bieden om meer te bewegen? Zo werkt de kruisbestuiving tussen de fysieke leefomgeving en het sociaal domein.”
Ruimte voor moestuin
Nog een voorbeeld van hoe je naar de fysieke leefomgeving kunt kijken en de inrichting daarvan in relatie tot het ISB. Door de ruimte bijvoorbeeld zó in te richten, dat mensen er een moestuin kunnen beginnen. En daarmee toegang hebben tot gezonder eten en in de gelegenheid zijn om anderen te ontmoeten. Dan heb je het over ISB-doelen. Dat sluit meteen aan op ambities uit de omgevingsvisie: de omgeving vergroenen en ruimte voor ontmoetingen realiseren. Zo komen de fysieke en sociale componenten bij elkaar samen in de buitenruimte.
Goed geborgd
Even terug naar de ambities uit de Gorcumse omgevingsvisie: vooral in ambitie 2 (gezonde inwoners) zitten nu veel aspecten van wat voorheen in het ISB-thema sociale en fysieke leefomgeving zat. En ook in ambitie 1 (gezonde groei) en 3 (groene stad) zie je onderdelen daarvan terug. Dit thema is dus goed geborgd in de omgevingsvisie, "beter zelfs", zegt Laura.
Gebiedspaspoorten
Laura legt uit dat de gemeente de omgevingsvisie nu verder gaat uitwerken: “We roepen daarbij de hulp in van alle samenwerkingspartners. Er komen zogenaamde gebiedspaspoorten, waarmee we de ambities uit de omgevingsvisie meer invulling gaan geven voor de wijken. We zijn net gestart met de eerste twee gebiedspaspoorten voor de Vleugels van de Stad en Woonwijken-West. Voor input kloppen we straks bij jullie aan: wat zijn de kansen en knelpunten in de gebieden? Hoe kunnen we onze doelen bereiken en ambities realiseren? En wat is daarvoor nodig: zowel in de ruimte, als op sociaal gebied?”
Meer informatie
Neem contact op met Laura Neijenhuis, l.neijenhuis@gorinchem.nl of met Iemke Bruseker, integraalsociaalbeleid@gorinchem.nl.
gepubliceerd op 5 maart 2024