Gemeente Gorinchem werkt samen met gemeente Molenlanden aan de Regionale Energiestrategie (RES) Alblasserwaard.
Voor de opwekking van duurzame elektriciteit draagt windenergie 49% bij aan het totale bod. Dit is 564 TJ. Op dit moment is 18% van ons RES-bod voor windenenergie gerealiseerd door de stroomopwekking van het bestaande windpark Giessenwind en zit 13% in de pijplijn door middel van windpark Groote Haar in Gorinchem. Voor de realisatie van de resterende ambitie voor wind (69% van ons bod, 389 TJ) zijn 6 tot 10 grote windturbines nodig.
Voortgang opwekking elektriciteit met windenergie
Tot eind 2022 zijn de zoekgebieden A15 Oost en Avelingen verkend. A15 Oost is komen te vervallen omdat het te dicht bij een woonwijk staat. Eind 2022 is besloten om ook voor Avelingen een pas op de plaats te maken. De RES-partners hebben afgesproken om tot eind 2023 te zoeken naar reëel haalbare alternatieve locaties om het windbod uit RES 1.0 te kunnen realiseren. Locatie Avelingen is als terugvaloptie benoemd voor als de gezamenlijke verkenning geen nieuwe windlocaties oplevert.
Plan van aanpak
De RES-partners hebben afgesproken om te zoeken naar reëel haalbare alternatieve locaties om het windbod uit RES 1.0 te kunnen realiseren. Locatie Avelingen is wel als terugvaloptie benoemd voor als de gezamenlijke verkenning geen nieuwe windlocaties oplevert. Voor het zoeken naar locaties zijn door de gemeenteraad op 25 mei 2023 uitgangspunten vastgesteld.
Lijst met mogelijke zoeklocaties
De uitgangspunten zijn met een enquête voorgelegd aan de omgeving en voorzien van een weging. Een brede technische verkenning heeft vervolgens geleid tot een lijst met mogelijke zoeklocaties voor windenergie. Deze lijst was op 8 november 2023 bekend. De gezamenlijke raadsvergadering (Gorinchem en Molenlanden) hierover was al op 28 november 2023:
- De gemeenteraad van Gorinchem nam het gezamenlijke raadsvoorstel aan, in de gecombineerde raadsvergadering van 28 november 2023.
- De raad van Molenlanden nam in diezelfde vergadering een amendement aan waarin werd gevraagd om een reactie van de provincie. De raad van Gorinchem formuleerde een vergelijkbaar verzoek in de vorm van een motie.
- De provincie heeft in een antwoordbrief laten weten het voorgestelde proces te steunen.
- De raad van Molenlanden heeft op 23 januari 2024 ingestemd met een nadere verkenning van de locaties.
Kaart voorlopige zoeklocaties
Er zijn zes voorlopige zoeklocaties aangewezen om verder te onderzoeken (waarvan vijf in Molenlanden). Uiteindelijk zijn er naar verwachting één tot twee locaties nodig om het bod uit de RES te realiseren. Op de kaart ziet u de locaties.
Het doel van de verkenning is het onderzoeken of er reële en alternatieve locaties zijn voor Avelingen. Mochten die er niet zijn dan is Avelingen de terugvaloptie. Wel is het zo dat Avelingen alleen niet genoeg is om het volledige windbod te halen. Er moeten dus in ieder geval één tot twee locaties voor windmolens bijkomen in onze regio.
Inwoners en ondernemers raadpleging
Met het traject van de raadpleging is door beide raden op 28 november 2023 al ingestemd. De afgelopen maanden zijn inwoners en ondernemers van de Alblasserwaard intensief betrokken bij de verkenning.
De betrokkenheid bij de windverkenning is groot. Dat is te zien aan de online raadpleging die door ruim 2500 mensen is ingevuld. We merken dat in de werkgroepen. Horen dat tijdens bijeenkomsten waar wij te gast zijn in de dorpshuizen en andere zalen. Ook ontvangen we mails en telefoontjes van inwoners die hun gevoel of mening willen delen. Positief of negatief: Alle geluiden worden verzameld en met de raden gedeeld.
Wat vinden inwoners belangrijk?
Ruim 2500 mensen gaven antwoord in een online raadpleging, aangevuld door adviezen van bewonerswerkgroepen en maatschappelijke organisaties. Deze zijn op 5 juni 2024 gepresenteerd aan de gemeenteraden. De meeste mensen steunen het RES-bod maar vinden het aandeel windenergie te hoog. Inwoners vragen verder aandacht voor geluidsoverlast en gezondheidsrisico’s door windturbines, bescherming van het polderlandschap, waardedaling van huizen en effecten op biodiversiteit, erfgoed en toekomstige woningbouw. Positieve kanten van windturbines zoals bijdragen aan duurzame energieopwekking en kansen om de lokale economie te versterken zijn in het participatieproces ook genoemd.
Grondeigenaren in de zoeklocaties geven aan overwegend positief te staan tegenover windturbines op of nabij hun gronden. Dat geeft aan dat economische betrokkenheid mogelijk een rol speelt bij het draagvlak. Mede daarom hebben de raden eerder het belang van lokaal eigendom en lokaal profijt benadrukt.
Vragen en antwoorden
Tijdens de bijeenkomsten met de werkgroepen en daarbuiten zijn veel vragen gesteld. De informatie en het overzicht van alle vragen en antwoorden kunt u lezen via Beantwoording van de vragen gesteld op de startbijeenkomsten.
Informatie
Wie op de hoogte wil blijven over het proces en de uitkomsten van de verkenning kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief windverkenning.
Raadsvoorstel zoeklocaties windenergie
De colleges van burgermeesters en wethouders van Gorinchem en Molenlanden hebben voorgesteld om locaties S (Gorinchem-Noord) en J (zuidwesten van Molenlanden) aan de provincie aan te dragen voor windenergieprojecten in de regio Alblasserwaard.
Locatie S ligt aan de rand van het Groene Hart in Gorinchem-Noord, dicht bij de A27, en werd in 2021 aangewezen als aandachtsgebied voor windenergie. Deze locatie biedt mogelijkheden voor uitbreiding van de twee reeds vergunde windturbines met één of twee extra turbines, of een geheel nieuw plan met drie grotere turbines. Voorlopige gesprekken hierover zijn gaande met initiatiefnemers zoals energiecoöperatie De Knotwilg en Green Trust.
Locatie J bevindt zich aan de westelijke rand van de Alblasserwaard, langs de A15 en de Betuwelijn, en grenst aan het Alblasserbos. Deze locatie is technisch geschikt voor maximaal zes windturbines, met een voorkeur voor vier turbines om de opstelling te optimaliseren en de impact op de omgeving te minimaliseren.
De andere locaties, K, L2 en M, zijn niet gekozen vanwege hun ligging in het open polderlandschap zonder grote infrastructuur en de verwachte negatieve effecten op erfgoed, natuur en recreatie. Locatie O biedt slechts ruimte voor drie windturbines, wat zou betekenen dat een extra locatie nodig zou zijn, hetgeen de colleges onwenselijk vinden vanwege de druk op de leefomgeving van Hoogblokland.
Het raadsvoorstel zoeklocaties windenergie kunt u online teruglezen.
Besluit gemeenteraden
De gemeenteraden van Molenlanden en Gorinchem hebben besloten om locatie S (Gorinchem-Noord en deels gelegen in Molenlanden) aan provincie Zuid-Holland voor te dragen als zoeklocatie voor windenergie in de Alblasserwaard. Dit besluit namen ze tijdens de gecombineerde raadsvergadering op 9 juli 2024.
De raad van Molenlanden wil daarnaast andere mogelijkheden onderzoeken voor grote windturbines.
Participatie van belang
In de afgelopen maanden hebben inwoners en ondernemers actief meegedacht over de locaties voor windenergie. De betrokkenheid was groot en de adviezen van werkgroepen, maatschappelijke organisaties en de resultaten van de online raadpleging leverden waardevolle informatie op. Beide gemeenteraden hebben hun waardering uitgesproken voor de inzet van alle betrokkenen en benadrukt dat participatie een belangrijke rol heeft gespeeld in de besluitvorming.
Verantwoordelijkheid voor de energietransitie
De gemeenteraden van Molenlanden en Gorinchem erkennen hun verantwoordelijkheid voor het opwekken van meer hernieuwbare energie. Zij blijven zich inzetten voor duurzame energieopwekking door middel van zon en wind zoals staat in het RES-bod.
Locatie S in plaats van locatie Avelingen
Gorinchem draagt locatie S voor bij de provincie als andere mogelijkheid voor locatie Avelingen. De gemeenteraad van Molenlanden besloot dat er geen draagvlak is voor grote windturbines in de gemeente. De raad van Molenlanden besloot daarom dat de locaties J, K, L2, M en O niet haalbaar zijn. Alleen het Molenlandse deel van locatie S wordt aangewezen als door de provincie te onderzoeken gebied voor windturbines
Onderzoek naar alternatieven
Molenlanden wil haar verantwoordelijkheid nemen door andere mogelijkheden te onderzoeken waarmee alsnog invulling gegeven kan worden aan de duurzaamheidsopgave. Het college is verzocht om uiterlijk 1 november 2024 de resultaten van dit onderzoek te presenteren.
De volgende stap in het proces
De colleges van Molenlanden en Gorinchem sturen een brief naar de provincie om hen te informeren over de genomen besluiten en vragen hierbij ook om een reactie van de provincie.